W poniedziałek, 29 kwietnia 2024, Federacja Polskich Organizacji w Wiktorii zaprosiła polonijnych licealistów, nauczycieli i edukatorów z Australii na webinarium poświęcone Czesławowi Miłoszowi – jednemu z największych polskich poetów, eseiście i nobliście, który został wybrany przez Senat RP na jednego z patronów roku 2024.
W spotkaniu wzięły udział społeczności szkolne z Adelajdy (School of Languages), Brisbane (Polska Szkoła Sobotnia w Brisbane im. Ojca Kasjana Wolaka), Hobart (Polska Szkoła w Hobart), Melbourne (Victorian School of Languages – University High, Parkville; Polska Szkoła im. Mikołaja Kopernika w St. Albans; Polska Szkoła im. Jana Pawł II w Albion; Polska Szkoła im. P.E.Strzeleckiego w Endeavour Hills), Perth (Polska Szkoła w Zachodniej Australii) i Sydney (Polska Sobotnia Szkoła Średnia w Ashfield Boys HS). W spotkaniu uczestniczyli także inni słuchacze, pragnący poszerzyć swoją wiedzę o Miłoszu i jego twórczości.
Przed prelekcją prof. Giemzy, wystąpił dr Wojciech Wciseł – zastępca dyrektora Centrum Polonijnego KUL, który przybliżył oferę edukacyjną tej jednostki. Opowiadał o kończącej się właśniej III edycja Studium KUL dla Polonii i Polaków za granicą 2023/2024. O biurach współpracy zlokalizowanych w trzech krajach (Paryżu, Londynie, Berlinie) i nawiązaniu współpracy z Polonią brazyliską (Porto Alegre i Buenos Aires) oraz amerykańską (Chicago). A także o akcji „Lato z KUL”, skierowanej do najmłodszych Polonusów a odbywającej się w Domu Pracy Twórczej KUL w Rajchertówce.
Zachęcał do skorzystania z bogatej ofery bezpłatnych, różnych tematycznie kursów organizowanych w ramach Studium, w tym cieszącej się popularnością Logopedii dla Polonii. Kursy relizowane są formie hybrydowej (4 spotkania online i jedno spotkanie stacjonarne), dostosowane są do różnych stref czasowych (kraje europejskie i Ameryka).
Rekrutacja do IV edycji Studium ruszy za kilka tygodni. Zaś informacje o tegorocznym wypoczynku letnim dla dzieci i młodzieży zostaną podane już na początku czerwca.
Zachęcamy do odwiedzenia strony internetowej i fanpejdża Centrum Polonijnego KUL.
Przewodnikiem po świecie poezji Czesława Miłosza był dr hab. Lech Giemza, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, z Katedry Literatury Polskiej XX i XXI wieku. Przedstawiając sylwetkę poety, prelegent wskazywał na miejsca (Wilno, Paryż, Kraków) i etapy życia (doświadczenie wojny, emigracja i przemiany ustrojowe), które ukształtowały Miłosza. Nagroda Nobla w dziedzinie literatury, otrzymana przez Czesława Miłosza w 1980 roku, stała się symbolem politycznym. Miłosz obok papieża Jana Pawła II i Lecha Wałęsy stał się dla Polaków symbolem walczącej Polski.
Jak podkreślał prof. Giemza, poezja Czesława Miłosza pomimo swej prostoty niesie głęboki sens. Poeta traktował poezję jako narzędzie komunikacji międzyludzkiej – stąd prosty język, który miał trafiać do każdego i pobudzać jego wewnętrzną wrażliwość. Łatwość w recepcji poezji Miłosza jest przeciwieństwem XX-wiecznej poezji, która w znacznej części była awangardowa i trudniejsza do zrozumienia dla czytelników. Miłosz stał się wzorem dla innych poetów, nie tylko rodzimych, ale także zagranicznych (Seamus Heaney, Derek Walcott, Charles Simic).
Analizując wybrane wiersze, prelegent wskazywał na elementy charakterystyczne dla świata poetyckiego kreowanego przez Miłosza. Pojedyncze elementy stabilizujące obraz, neologizmy zakorzenione w naturze, fałszywe archaizmy i stylizacja biblijna, odświętność języka, traktatowość poezji, odwoływanie się do odczuwania świata poprzez zmysły, czy też zestawianie świata rzeczywistego z przestrzenią wyobraźni i marzeń.
Poeta wierzył w moc słowa i podejmował próby opisywania świata, równocześnie będąc świadomym tego, że nie będzie w stanie oddać w pełni jego prawdziwej tajemnicy i natury. Według Miłosza słowo pełni ważną rolę w dialogu kulturowym, a poezja jest fundamentem kultury. Jako twórca zakorzeniony w kulturze, w swojej twórczości chętnie czerpał od innych, był tzw. poetą „głosów cudzych”. Poezję traktował jako narzędzie do odbudowy świata i wartości utraconych w wyniku rozpadu świata spowodowanego przez drugą wojnę światową, a poetę – jako realizatora misji odbudowy tych wartości.
Ciekawym wątkiem, który pojawił się podczas ostatniej części spotkania, czyli części pytań, była dostępność poezji Czesława Miłosza dla najmłodszych. Analizowano, które z wierszy poety można byłoby wprowadzić na poziomie edukacji podstawowej w szkołach polonijnych. Prof. Giemza polecał m.in. wiersze Furtka, Ganek, Ścieżka pochodzące z pierwszego tomiku Świat: poema naiwne, napisanego w czasie drugiej wojny światowej i będącego obrazami z dzieciństwa pisarza. Wiele elementów przedstawionych w wierszach, pochodzących z tego tomiku, może być dla małych odbiorców zrozumiała i emocjonalnie im bliska. Jednakże niektóre motywy wymagają oczywiście omówienia.
Uczestnicy zastanawiali się także nad sposobami przybliżania dzieciom i młodzieży – nie tylko polonijnym – poezji. Czytanie poezji samemu lub w klasie, uczenie się wierszy na pamięć, słuchanie różnych interpretacji wierszy, a także poezji śpiewanej. Każda z tych metod może być pomocna w procesie wprowadzania dzieci i młodzieży do świata poezji, uwrażliwiania ich na piękno słowa poetyckiego i rozwijania ich wyobraźni.
Poniżej przedstawiamy interpretacje muzyczne wierszy Czesława Miłosza w wykonaniu Agy Zaryan i Adama Dennisona:
Na koniec: pragnę serdecznie podziękować prelegentom za prezentacje. Nauczycielom za otwartość i umożliwienie uczniom udziału w spotkaniu. Zaś wszystkim uczestnikom za obecność. Dziękuję również redakcjom mediów polonijnych (portal Puls Polonii i radio SBS Polish) za pomoc w promocji wydarzenia. Mam nadzieję, że w przyszłości uda nam się zorganizować kolejne literackie spotkania online, przybliżające młodym ludziom twórczość polskich poetów i pisarzy.
Justyna Tarnowska
Organizatorka spotkania z ramienia wiktoriańskiej federacji
Zachęcamy do posłuchania rozmów z prof. Lechem Giemzą na antenie radia SBS Polish:
– O projekcie „Książka z plecaka” i webinarium – audycji wysłuchasz TUTAJ
– Jak zachęcić młodzież do czytania Czesława Miłosza? – audycji wysłuchasz TUTAJ
– Po co mi ta Ojczyzna, ten Patriotyzm… – audycji wysłuchasz TUTAJ
Nagranie z webinarium obejrzysz na kanale federacji na YouTubie.
Zdjęcie tytułowe: baner promujący wydarzenie