Stowarzyszenie Polskich Profesjonalistów w Australii (SPPwA), po kilkuletniej przerwie spowodowanej m.in. restrykcjami epidemiologicznymi, wznowiło organizację spotkań autorskich, odczytów i prelekcji popularno-naukowych. Gościem pierwszego spotkania, które odbyło się 1 czerwca 2023 roku w siedzibie Polskiego Biura Opieki „PolCare” w Mount Waverley, była dr Bogumiła Żongołłowicz – dziennikarka, poetka, pisarka, badaczka powojennej historii Polonii australijskiej.
Prezes Stowarzyszenia, dr Marek Kijek, rozpoczął spotkanie od przywitania gości i przypomnienia w skrócie historii SPPwA. Organizacja założona została przeszło 70 lat temu, a jej celem było m.in. zachęcenie polskiej młodzieży do podejmowania studiów wyższych i reprezentowania Polonii w branżowych kręgach specjalistów i profesjonalistów.
Następnie, dr Kijek przedstawił prelegentkę, wskazując nie tylko na jej wykształenie zdobyte na polskich i australijskich uczelniach, ale także na bogate doświadczenie w pracy pedagogiczno-dziennikarsko-badawczej. Głównym celem działalności badawczej dr Żongołłowicz jest przywracanie pamięci o zapomnianych postaciach, ważnych dla historii australijskiej Polonii. W ciągu ponad trzydziestoletniej pracy badawczej, na kartach książek i artykułów napisanych przez badaczkę, poznaliśmy historie m.in. Władysława Noskowskiego – pierwszego polskiego honorowego konsula w Australii z polskim rodowodem, Gwidona Boruckiego – pierwszego wykonawcy pieśni „Czerwone maki na Monte Cassino” czy Lucyny Gałczyńskiej – drugiej żony poety Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Dr Żongołłowicz jest również edytorką korespondencji (Roman Gronowski – Zbigniew Jasiński, Lech Paszkowski – Jerzy Pertek), autobiografii Lidii Dudy-Groblickiej, poezji Krystyny Jackiewicz, opowiadań Ludmiły Błotnickiej i felietonów Andrzeja Gawrońskiego.
Głównym tematem prelekcji była postać Andrzej Chciuka, polskiego pisarza zamieszkałego w Melbourne od 1951 r., któremu dr Bogumiła Żongołłowicz poświęciła swoją rozprawę doktorską. Wieloletnie badania nad Chciukiem i jego twórczością zaowocowały wydaniem książek Andrzej Chciuk. Pisarz z antypodów, Kabaret „Wesoła Kookaburra”, O pół globu od domu. Obraz Polonii australijskiej w twórczości Andrzeja Chciuka. Pierwsza z tych wymienionych pozycji doczekała się drugiego, rozszerzonego i poprawionego wydania, które trafiło na rynek wydawniczy w 2021 roku.
Dr Żongołłowicz w swoim wystąpieniu przybliżyła obecnym życiorys Chciuka: dzieciństwo i młodość w Drohobyczu, wojsko i aktywność w okresie francuskim oraz pracę twórczą i działalność w Australii. Na prezentowanych zdjęciach uczestnicy wydarzenia mogli zobaczyć m.in. dom rodzinny pisarza, jego trzy żony, syna Jacka i córkę Hanię oraz postaci ważne dla kulturalno-społecznego życia Polonii melbourneńskiej. Autorka przeczytała także fragmenty swojej ostatniej książki, przybliżając słuchaczom kilka wydarzeń z życia autora Atlantydy. Opowieści o Wielkim Księstwie Bałaku, która doczekała się pięciu wydań.
Zaspokajając ciekawość uczestników spotkania, prelegentka przybliżyła genezę powstania Atlantydy (Londyn 1969), pierwszej części dylogii o przedwojennych Kresach. Powieść ta, dostępna w polskiej i ukraińskiej wersji językowej powinna zdaniem badaczki wejść do kanonu lektur szkolnych.
Dr Żongołłowicz tłumaczyła również złożoność badań, które prowadzi i „rozterki” związane z wyborem postaci do książki o powojennej Polonii australijskiej. Ratowanie zbiorów z pierwszych lat powojennych, kiedy zorganizowana Polonia australijska dopiero powstawała, to jedno z najważniejszych wyzwań stojących przed „archiwistką z konieczności”.
Zapytana o projekty, nad którymi pracuje, opowiedziała m.in. o książce poświęconej Zbigniewowi Jasińskiemu – poecie Powstania Warszawskiego, który po wojnie osiadł w Australii, a którą chciałaby wydać na przyszłoroczną 80. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. Wspomniała także o potrzebie wydania publikacji poświęconych polskim grobom na australijskiej ziemi i polskim „anzakowcom”. Te dwa ostatnie projekty będą miały współautorów.
Po spotkaniu można było nabyć książki autorstwa Bogumiły Żongołłowicz, a także wesprzeć datkami fundusz stypendialny prowadzony przez Stowarzyszenie Polskich Profesjonalistów w Australii. W tegorocznej 57. edycji programu stypendialnego przyznanych zostanie trzynaście nagród dla uzdolnionych uczniów szkół średnich i studentów polskiego pochodzenia (więcej informacji o stypendiach znajdziesz TUTAJ).
/jt/ /bzet/
Zdjęcie tytułowe: dr Bogumiła Żongołłowicz podczas prelekcji o Andrzeju Chciuku. Polskie Biuro Opieki „PolCare” w Mount Waverley, 1 czerwca 2023
Autorką zdjęć dołączonych do relacji jest Małgorzata Żuchowska.