Udostępniamy informacje o publikacji Kresowianie na Śląsku po 1945 roku. Leksykon wydanej w 2023 roku przez Zakład Wydawniczy Instytutu Śląskiego. Leksykon to praca zbiorowa opracowana pod redakcją Krzysztofa Kleszcza i Marii Kalczyńskiej, przy współpracy z Barbarą Maresz i Joanną Hytrek-Hryciuk.
W oficjalnym komunikacie prasowym czytamy:
W sprzedaży dostępne są jeszcze ostatnie egzemplarze naszego dzieła, które zostało niezwykle ciepło przyjęte, nie tylko przez środowiska Kresowian. Mowa o pierwszym tomie publikacji Kresowianie na Śląsku po 1945 roku. Leksykon. Gama zagadnień Leksykonu jest niezwykle szeroka. W publikacji znaleźć można 159 haseł. Wśród nich są biogramy ważnych dla Śląska Kresowian, m.in. biskupa Antoniego Adamiuka, Krystyny Feldman czy Wandy Rutkiewicz.
Leksykon odnosi się nie tylko do pojedynczych osobistości, ale także całych zagadnień bliskich powojennym przesiedleńcom. Są tam takie hasła jak np. teatr i Kresowianie w życiu teatralnym Śląska, Państwowy Urząd Repatriacyjny oraz kresowianie w strukturach władzy 1945–1989. Nie mogło zabraknąć również rozdziałów poświęconych kuchni kresowej czy dziedzictwa kulturowego Kresowian na Śląsku.
Prof. Stanisław Sławomir Nicieja, jeden z największych badaczy Kresów na Opolszczyźnie, pisze we Wprowadzeniu tak:
Powstający leksykon oddaje sprawiedliwość ludziom, którzy w niełatwych powojennych warunkach tworzyli nowe, polskie oblicze powojennego Śląska. Przywołuje nazwiska i czyny ludzi, którzy zostawili trwały ślad w naszej śląskiej społeczności – dali jej oryginalny, niepowtarzalny, specyficzny rys, dodatkowo wyróżniający Śląsk na tle innych dzielnic powojennej Polski.
Planowane jest wydanie kolejnych tomów Leksykonu. Instytut przygotował również jego wersję elektroniczną, w której znaleźć można już ponad 1000 haseł związanych z Kresowianami na Śląsku Kresowian. W następnych tomach autorzy przybliżać będą życiorysy kolejnych z nich.
Publikację Kresowianie na Śląsku po 1945 roku można nabyć na stronie internetowej Instytutu https://instytutslaski.pl/ksiegarnia/kresowianie-na-slasku-po-1945-roku-leksykon-tom-1/.
Inne polecane publikacje Instytutu Śląskiego:
Studia Śląskie, tom 91
Tom 91 naszego sztandarowego czasopisma naukowego poświęcony jest zagadnieniom Kresowian. Badacze przytaczają życiorysy postaci przybyłych na Śląsk po II wojnie światowej. Pokazują również, jak bardzo pamięć o Kresach zachowała się w świadomości osób przybyłych na „Ziemie Odzyskane”. Uwidoczniła się ona np. w nazewnictwie miejskim powojennego Opola, jak również na cmentarzu w Gliwicach. W publikacji opisane są również bardzo ciekawe wątki Ormian polskich.
Link do książki: https://instytutslaski.pl/ksiegarnia/studia-slaskie-tom-91/
Niemcy wobec Górnego Śląska (1918–1922)
Przełomowe wydarzenia, które po zakończeniu I wojny światowej rozgrywały się na Górnym Śląsku, odbiły się szerokim echem w Niemczech. Autor bada nastroje wśród naszych zachodnich sąsiadów w burzliwych czasach plebiscytów i powstań śląskich.
Link do książki: https://instytutslaski.pl/ksiegarnia/niemcy-wobec-gornego-slaska/
Konrad Szymik. Pamiętnik Górnoślązaka. „Takich jak on na Śląsku był legion, większość z nich bezimienni to bohaterowie”
Wspomnienia Konrada Szymika ukazały się po raz pierwszy. Pierwotnie jego pamiętnik zawierał dwa zeszyty oraz luźne kartki, a wszystko zapisane było pismem odręcznym. Autorzy uchronili tym samym stare zapiski archiwalne przed widmem niepamięci. Dzieło wydane w ramach serii wydawniczej „Tobie Polsko”.
Link do książki: https://instytutslaski.pl/ksiegarnia/konrad-szymik-pamietnik-gornoslazaka-takich-jak-on-na-slasku-byl-legion-wiekszosc-z-nich-bezimienni-to-bohaterowie
Źródło: Krzysztof Marcinkiewicz / Zakład Wydawniczy Instytutu Śląskiego
Zdjęcie tytułowe: Lubos Houska z Pixabay