We wtorek, 25 października br., w Pałacu na Wyspie w Łazienkach Królewskich w Warszawie, odbyła się gala wręczenia nagród „Świadek Historii” dla osób i organizacji spoza Polski, przyznawanych przez prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.
Jednym z laureatów tegorocznych wyróżnień zostało Muzeum i Archiwum Polonii Australijskiej (MAPA) – ogólnoaustralijska organizacja, która od trzech dekad pielęgnuje pamięć o historii społeczności polonijnej żyjącej i działającej na antypodach oraz promuje polską historię wśród społeczeństwa australijskiego. Kandydaturę MAPA do nagrody „Świadek Historii” zgłosiła Konsul Generalna RP w Sydney, Monika Kończyk.
Obejrzyj wystąpienie prezes MAPA, Lucyny Artymiuk TUTAJ.
Treść przemówienia Lucyny Artymiuk:
Szanowni Państwo,
Chciałabym w imieniu Muzeum i Archiwum Polonii Australijskiej serdecznie podziękować za ten wielki zaszczyt bycia docenionym nagrodą Świadka Historii. Jest to szczególnie ważne, ponieważ właśnie w tym roku obchodzimy 30. rocznicę naszego powstania.
Polonia australijska, w porównaniem z innymi polonijnymi środowiskami na świecie, nie jest bardzo liczna, niemniej jako Polacy mamy tu bogatą i znaczącą dla społeczeństwa australijskiego historię, sięgającą początków XIX wieku. Choćby znana przez wszystkich, zarówno Polaków jak i Australijczyków, postać sir Pawła Strzeleckiego. Wielu Polaków znalazło tutaj swój drugi dom, w wyniku trudnych sytuacji związanych z II Wojną Światową czy Stanem Wojennym.
Celem Muzeum i Archiwum Polonii Australijskiej jest ochrona pamięci o naszej polskiej i polonijnej przeszłości. Nasz założyciel dr Zdzisław Derwiński, który przedwcześnie zmarł rok temu, widział wielką potrzebę istnienia i rozwoju takiej instytucji tu na antypodach. Chciał, abyśmy spełniali ważną rolę – kolekcjonowania i ochrony dokumentów i artefaktów polonijnych z terenu całej Australii. Bo Australia to jest nie tylko jeden kraj ale cały kontynent z wieloma stanami i różnymi środowiskami polonijnymi.
Muzeum i Archiwum Polonii Australijskiej jest organizacją działającą na terenie całej Australii. „Jesteśmy zbiorową PAMIĘCIĄ społeczności polonijnej w Australii”. Naszą główną rolą jest zbieranie i ochrona dokumentacji życia polonijnego. Upamiętniamy wydarzenia i ludzi, którzy byli kluczowi dla rozwoju naszej społeczności. Edukujemy zarówno australijskie, jak i polonijne społeczeństwo na temat polskiego wkładu w rozwój Australii. Umożliwiamy poznanie losów zwykłych Polaków w osiedlaniu się w Australii. Prowadzimy działania na rzecz społeczności polonijnej, w tym już dla drugiego i trzeciego pokolenia emigrantów, dajemy szansę Australijczykom z korzeniami polskimi odkrywać przeszłości swoich dziadków i pradziadków – pomagamy im utrzymać łączność z Polską – krajem swoich przodków.
W naszej kolekcji posiadamy przegląd dokumentacji zorganizowanego życia wspólnotowego Polonii,m. in.: dokumentację Rady Naczelnej Polonii Australijskiej, Stowarzyszenia Polskich Kombatantów.
Jesteśmy źródłem informacji dla naukowców i badaczy społecznych w Australii i na świecie. Dzielimy się informacjami poprzez nasze publikacje, wystawy, dostęp do archiwum oraz on-line i w mediach społecznościowych
Serdecznie dziękujemy Instytutowi Pamięci Narodowej za to wyróżnienie, a Konsul Generalnej RP w Sydney p. Monice Kończyk za nominację. To wielka zachęca do dalszej pracy.
Pozdrowienia z dalekiej Australii.
Nagrodę w imieniu MAPA odebrała Aneta Hoffmann, prezes Zarządu Fundacji Znaki Pamięci.
Pozostałymi laureatami Nagrody „Świadek Historii” 2022 zostali:
Antoni Rojowski (Rumunia) – pierwszy prezes rumuńskiej Polonii po roku 1989 (nagroda przyznana pośmiertnie);
Simon Elmer (Wielka Brytania) – emerytowany oficer brytyjskiej policji, który od blisko 40 lat bada wojenną historię Polski;
Klaus Leutner (Niemcy) – dokumentuje zbrodnie nazistowskie i przywraca pamięć o ich ofiarach, szczególnie o Polakach, oraz prowadzi edukację historyczną w szkołach;
Helena Rogowska (Kazachstan) – prezes Stowarzyszenia „Polacy” w Kazachstanie, promuje Polskę zagranicą i wspiera współpracę międzynarodową w zakresie oświaty i polskiej kultury;
Stowarzyszenie Włosko-Polskie Nowe w Marche (Włochy) – pomaga Polakom zamieszkałym w tym regionie, integruje polskich imigrantów, upowszechnia polską kultury we Włoszech i kultywuje pamięć o 2. Korpusie Polskim we Włoszech.
Obejrzyj nagranie z gali wręczenia nagród „Świadek Historii” TUTAJ.
O nagrodzie
Nagroda „Świadek Historii” to honorowe wyróżnienie, ustanowione w marcu 2009 roku przez prezesa IPN, wręczane osobom i instytucjom szczególnie zasłużonym dla upamiętniania historii Narodu Polskiego. Wspierającym IPN w realizacji ustawowej działalności w obszarach edukacyjnym i naukowym, szczególnie zaangażowanym w pielęgnowanie polskiej pamięci historycznej, dbającym o zachowanie, propagowanie i pogłębianie wiedzy o historii najnowszej naszego kraju oraz odkrywanie zapomnianych faktów czy osób zasłużonych dla Narodu Polskiego. Każdego roku kapituła może przyznać do 6 nagród, w tym uhonorować osoby pośmiertnie. Od 2014 r. nagrodę mogą otrzymać także osoby działające poza granicami kraju.
/jt/
Źródło: FB Polish Museum and Archives in Australia, IPN
Zdjęcie tytułowe: Ekran z informacją o laureacie. Pałac na Wodzie, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie (fot. Aneta Hoffmann)
Zdjęcia (jeśli nie podano inaczej) są autorstwa Anety Hoffmann