15 sierpnia w Kościele Katolickim obchodzimy jedno z najważniejszych, a zarazem najstarszych, świąt maryjnych – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny. W Polsce nazywane również Świętem Matki Boskiej Zielnej.
Chociaż dogmat o Wniębowzięciu NMP (wzięcie Maryi po śmierci z duszą i ciałem do wiecznej chwały) został ustanowiony przez Papieża Piusa XII dopiero w 1950 roku, kościoły wschodnie już od V wieku obchodziły Święto Zaśnięcia Matki Bożej wierząc, że Maryja zasnęła i obudziła się już w niebie. A od VII wieku święto zostało przyjęte przez Stolicę Apostolską i przemianowane na Święto Wniebowzięcia.
Od IX wieku w święto Wniebowzięcia NMP w kościołach święci się zioła, kwiaty, kłosy zbóż i owoce. W dawnych czasach wierzono, że święcenie bukietów ma szczególną moc i zapewnia bezpieczeństwo oraz pomyślność w gospodarstwie. Tradycja święcenia płodów ziemi jest echem opowieści, która mówi, że św. Tomasz, który nie był obecny przy Zaśnięciu Maryi, poprosił o otworzenie jej grobu. Po odsłonięciu kamienia, w grobie zamiast ciała Maryi znaleziono pachnące lilie i wianki kwiatowe.
Święto Wniebowzięcia NMP obchodzą wierni wyznania rzymsko-katolickiego, prawosławnego (obchodzą to święto 28 sierpnia), polskokatolickiego i mariawici.
15 sierpnia we wszystkich polskich kościołach odprawiane są uroczyste msze święte, zaś w sanktuariach maryjnych odbywają się odpusty. Największe obchody odbywają się w Kalwarii Zebrzydowskiej (Procesja Zaśnięcia NMP) oraz na Jasnej Górze, do której na ten dzień pielgrzymują pątnicy z różnych zakątków Polski.
Najstarsze pielgrzymki piesze na Jasną Górę
Najstarsza udokumentowana pielgrzymka piesza do Częstochowy wyruszyła we wrześniu 1626 r. z Gliwic. Była wyrazem wdzięczności za uratowanie miasta przed wojskami duńskimi podczas wojny trzydziestoletniej – mieszkańcy Gliwic wierzyli, że Maryja ochroniła miasto swoim płaszczem i zmusiła najeźdzów do ucieczki. W pielgrzymce wzięło udział 80 mieszczan, którzy po dotarciu do Częstochowy ustawili sztandar z wizerunkiem Maryi. Mieszkańcy Gliwic złożyli w kościele parafialnym ślubowanie, że będą co roku pielgrzymować do Częstochowy.
Drugą udokumentowaną pielgrzymką była piesza pielgrzymka z Kalisza w 1637 r. Warto zaznaczyć, że pielgrzymka „kaliska” jest jedyną pieszą pielgrzymką w Polsce, podczas której pątnicy idą pieszo w obie strony. Pielgrzymka trwa od 10 do 19 sierpnia i obejmuje łącznie 300 km.
Trzecią najstarszą pielgrzymką jest pielgrzymka piesza z Łowicza, której początek datuje się na rok 1656.
Pielgrzymki warszawskie
Warszawska Pielgrzymka Piesza (WWP) na Jasną Górę wyruszyła po raz pierwszy 6 sierpnia 1717 r. Była wypełnieniem ślubowania złożonego w imieniu mieszkańców stolicy przez członków Bractwa Pana Jezusa Pięciorańskiego za uwolnienie miasta od szalejącej zarazy (dżumy).
Trasa WWP liczy 248 km, które pielgrzymi pokonują w dziewięć dni – od 6 do 14 sierpnia. WWP jest zwana również pielgrzymką „paulińską”. Wyrusza spod kościoła św. Ducha w Warszawie, w którym w 2019 r. ustanowiono sanktuarium Jasnogórskiej Matki Życia. Na szlaku pielgrzymi odwiedzają m.in.: sanktuarium Matki Bożej Świętorodzinnej w Studziannej, sanktuarium Pana Jezusa Ukrzyżowanego w Paradyżu i sanktuarium św. Anny Samotrzeciej w miejscowości Święta Anna.
W tym roku WWP wyruszyła po raz 310. Pod hasłem „Józef Mąż Maryi”. Intencją pielgrzymki jest modlitwa o beatyfikację Sługi Bożego kardynała Stefana Wyszyńskiego, który przez wiele lat błogosławił pielgrzymom w czasie wyjścia i witał ich w progach Jasnej Góry. Prymas Wyszyński zawierzył siebie i naród polski Matce Bożej, jak sam ją nazywał – Matce życia. Według szacunków w tegorocznej 310. WWP wzięło udział 3,5 tys. pątników.
Warszawska Pielgrzymka Piesza Akademickich Grup „17” (WWP AG17) wyrusza 6 sierpnia spod kościoła św. Anny w Warszawie. W grupach czerwonych, żółtych, zielonych i błękitnych pielgrzymują nie tylko studenci i młodzież ucząca się, ale także inne osoby „młode duchem”.
W tym roku 310. WWP AG17 wyruszyła pod hasłem „Zaszczep się miłością do Eucharystii”. W pielgrzymce według szacunków wzięło udział kikaset osób pątników.
Warszawska Akademicka Pielgrzymka Metropolitalna (WAPM) wyrusza na Jasną Górę od 1981 r. W pielgrzymce idą studenci i uczniowie szkół średnich. Pielgrzymka wyrusza 5 sierpnia spod kościoła św. Anny w Warszawie i podąża szlakiem sankruariów maryjsnych m.in.: Matki Boskiej Niepokalanej Wszechpośredniczki Łask, Matki Bożej Jazłowieckiej w Szymanowie, Matki Bożej Świętorodzinnej w Miedniewicach, sanktuarium św. Anny w Smardzewicach, sanktuarium Matki Bożej Gidelskiej, Matki Bożej Mstowskiej Miłosierdzia i sanktuarium św. Ojca Pio na Przeprośnej Górce.
W tym roku WAPM wyruszyła po raz 41., a hasłem przewodnim było „Obyś na nowo rozpalił charyzmat”, które nawiązuje do 2. Listu św. Pawła do Tymoteusza. Pielgrzymka miałą dopomóc w przygotowaniu się do beatyfikacji sł. b. Stefana Kardynała Wyszyńskiego oraz Matki Róży Czackiej. Według szacunków w tegorocznej 41. WAPM wzięło udział 2,5 tys. pątników.
Inne pielgrzymki
Wśród innych pielgrzymek do Częstochowy, na szczególną uwagę zasługują:
- Najdłuższe pielgrzymki piesze: Pielgrzymka kaszubska (wyrusza z Helu i pokonuje 638 km, Szczecińska Piesza Pielgrzymka na Jasną Górą (608 km), Gdyńska Piesza Pielgrzymka na Jasną Górę (552 km), Ełcka Piesza Pielgrzymka na Jasną Górę (550 km), Gdańska Pielgrzymka (550 km)Białostocka Piesza Pielgrzymka na Jasną Górę (480 km), Piesza Pielgrzymka Podlaska na Jasną Górę (450 km), Piesza Pielgrzymka Drohiczyńska na Jasną Górę (422,5 km), Pielgrzymka Zielonogórska (400 km).
- Najliczniejsze pielgrzymki piesze: Piesza Pielgrzymka Arch. Krakowskiej (8,5 tys. uczestników), Piesza Pielgrzymka Tarnowska na Jasną Górę (7,2 tys. uczestników), Piesza Pielgrzymka na Jasną Górę Diecezji Radomskiej (6,4 tys. uczestników), pielgrzymka z Rybnika (4 tys. uczestników).
- Piesza Pielgrzymka Niepełnosprawnych organizowana przez Katolickie Stowarzyszenie Niepełnosprawnych Archidiecezji Warszawskiej.
Serwis Samorządowy PAP zamieścił informację, że w sierpniu do Częstochowy dobrze blisko 48 tys. pielgrzymów (łączna suma pątników pielgrzymek pieszych, rowerowych, czy też autobusowych). Największe nasilenie pielgrzymów skumuluje się ok. 15 sierpnia (święto Wniebowzięcia NMP) i 26 sierpnia (Matki Boskiej Częstochowskiej).
Opracowano na podstawie artykułów:
https://www.kosciolgarnizonowy.pl/15%20sierpnia.pdf
https://dzieje.pl/dziedzictwo-kulturowe/tradycja-pieszych-pielgrzymek-na-jana-gore
https://dzieje.pl/dziedzictwo-kulturowe/6-sierpnia-wyruszy-na-jasna-gore-310-warszawska-pielgrzymka-piesza
https://samorzad.pap.pl/klub-samorzadowy/czestochowa/kategoria/aktualnosci/czestochowa-sierpniowe-pielgrzymki
https://pl.wikipedia.org/wiki/Piesze_pielgrzymki_na_Jasn%C4%85_G%C3%B3r%C4%99