Tegoroczna edycja Konkursu Polskiej Muzyki w Australii „PolMusicA” była wyjątkowa z dwóch powodów. Po pierwsze, w 2024 roku świętujemy 20. rocznicę powstania Konkursu Muzycznego im. Ewy Malewicz, którego tradycje kontynuuje „PolMusicA”. Po drugie, finał odbył się w Operze Sydnejskiej. Piękna polska muzyka w połączeniu z zapierającym dech widokiem z sali Utzon w szczególny sposób uświetniły promocję polskiej kultury na antypodach.
Do grona jurorów jubileuszowej edycji konkursu organizator – Towarzystwo Polskiej Kultury w Wiktorii zaprosiło: prof. Pawła Zawadzkiego (Wrocław, Polska) – przewodniczącego jury konkursu „PolMusicA” od 2022 roku, Stanisława Deję (Gdańsk, Polska) – przewodniczącego jury konkursu „PolMusicA” z roku 2019, Macieja Pawelę (Sydney, Australia) – przewodniczącego Konkursu Muzycznego im. Ewy Malewicz z roku 2015, Adama Piechocińskiego (Melbourne, Australia), Zdzisława Kowalika (Sydney, Australia) oraz do pierwszego etapu audio-video jurorów z poprzednich edycji „PolMusicA”: Aleksandrę Jeleńską (Zakopane, Polska), Mikołaja Kuńczyka (Warszawa, Polska) i Michała Buczkowskiego (Haga, Holandia).
Do konkursu „PolMusicA” 2024 zgłosiło się 37 uczestników w wieku 11–17 lat, w tym troje muzyków polskiego pochodzenia: bracia Rego z Brisbane – Ignacy John, grający na skrzypcach i Gabriel, grający na wiolonczeli oraz skrzypek Stefan Kowalik z Sydney.
Zgłoszenia w formie nagrań audiowizualnych zostały ocenione przez jury podczas etapu eliminacji, który odbył się 17 września. Do półfinałów zakwalifikwało się 30 uczestników, pochodzących głównie z Wiktorii i Nowej Południowej Walii. Jurorzy wysłuchali także wystąpień pięciu uczestników pozakonkursowego Festiwalu Dziecięcego – Children’s Festival.
Eliminacje półfinałowe zorganizowano 22 września w Konsulacie Generalnym RP w Sydney i 24 września w Polskim Sanktuarium Maryjnym w Essendon (Melbourne). Do finałowej rywalizacji jurorzy wybrali 20 osób.
Finał konkursu odbył się 5 października w Utzon Room w gmachu Opery Sydnejskiej. Występ dzieci z Festiwalu Dziecięcego oraz część konkursową poprowadziła Marta Nowicka, sekretarz jury „PolMusicA” 2024 w Sydney, zaś część koncertową oraz ceremonię ogłoszenia i wręczenia nagród – aktorka Marta Kieć-Gubała.
Wydarzenie rozpoczęło się Festiwalem Dziecięcym, podczas którego dzieci do lat 11 zaprezentowały utwory m.in. Grażyny Bacewicz, Henryka Wieniawskiego, Antoniego Stolpe, Stanisława Moniuszki, Aleksandra Tansmana i Marcelego Popławskiego. W drugiej części wystąpili finaliści konkursu „PolMusicA” 2024. W sekcji instrumentów smyczkowych uczestnikom akompaniowali partię fortepianu: Konrad Olszewski, Grzegorz Kinda, Alex Yau, Haoqing Leo Liu (laureat PolMusicA 2022).
Trzecią część stanowił koncert muzyki klasycznej „The Spirit of Poland”, w którym wystąpili pianiści prof. Paweł Zawadzki, Stanisław Deja, Konrad Olszewski i Oliwia Urbaniak oraz sopranistka Marta Nowicka. Przed występami artystycznymi krótkie przemówienia wygłosili konsul Mariusz Stus i wiceprezes Rady Naczelnej Małgorzata Kwiatkowska.
Po koncercie, jury ogłosiło wyniki konkursu „PolMusicA” 2024. Zwycięzcą w grupie A (do 11 lat) w grze na fortepiane został Edward Cui (VIC). Na drugim miejscu uplasował się Ethan Weihing Liu (VIC), a na trzecim – Tyler Zhou (VIC). W tej samej grupie wiekowej, w grze na skrzypcach, pierwsze miejsce wywalczył Alexander Feng (VIC), a drugą lokatę zajął Hank Zhao (VIC). Trzeciego miejsca nie przyznano.
Laureatką pierwszego miejsca w grupie B (12–14 lat) została Thea Lukito (VIC) grająca na fortepianie. Drugą nagrodę otrzymał Charlie Huang (VIC) grający na skrzypcach. Trzeciego miejsca również nie przyznano.
W grupie C (15–17 lat) zwyciężyła wiolonczelistka Alicia Kim (NSW). Drugie miejsce zajęła Clara Moloney (NSW) grająca również na wiolonczeli, a trzecie – Stefan Kowalik (NSW) grający na skrzypcach.
Specjalne wyróżnienie otrzymał uczestnik grupy B, Kingsley Hsu (VIC) w klasie fortepianu.
Na zaproszenie organizatorów przybyli m.in. Irena Juszczyk, pełniąca obowiązki Konsula Generalnego RP w Sydney oraz konsul Mariusz Stus, który niedawno rozpoczął swoją misję konsularną w Australii, Małgorzata Kwiatkowska, wiceprezes Rady Naczelnej Polonii Australijskiej oraz Benjamin James, prezes Australijsko-Polskiego Stowarzyszenie „Friends of Chopin”.
Konkurs Polskiej Muzyki w Australii „PolMusicA” 2024 odbywał się pod patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Organizatorem konkursu było Towarzystwo Polskiej Kultury w Wiktorii przy wsparciu Konsulatu Generalnego RP w Sydney, Rady Naczelnej Polonii Australijskiej i Federacji Polskich Organizacji w Wiktorii.
Podobnie jak w latach ubiegłych, również w tym roku „PolMusicA” towarzyszyły dodatkowe wydarzenia kulturalne promujące konkurs, polskie dziedzictwo kulturowe i utalentowaną młodzież muzyczną w wieloetnicznej Australii.
Koncert muzyki klasycznej „Muzyka bez granic”, zorganizowany – po raz drugi – wspólnie z Polsko-Australijskim Kościołem Adwentystów Dnia Siódmego, odbył się 28 września w Dandenongu. Wzięli w nim udział laureaci konkursu „PolMusicA” z 2019 roku – skrzypaczka Louise Turnbull, której akompaniował na fortepianie Korad Olszewski i z 2022 roku – pianista Haoqing Leo Liu, a także prof. Paweł Zawadzki i Franciszek Zawadzki. Muzycy zaprezentowali utwory polskich i australijskich kompozytorów.
Przeczytaj relację z koncertu „Muzyka bez granic” TUTAJ.
Dzień Muzyki Polskiej to doroczne święto obchodzone w ramach konkursu „PolMusicA”. Tegoroczne wydarzenie odbyło się 29 września w Polskim Sanktuarium Maryjnym w Essendon (Melbourne). Na scenie wystąpili Franciszek Zawadzki, Haoqing Leo Liu, Adam Piechociński i prof. Paweł Zawadzki, którzy wykonali kompozycje Fryderyka Chopina, Antoniego Stolpego, Zygmunta Noskowskiego i Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego.
Dzień po wielkim finale, 6 października, w Klubie Polskim w Ashfield (Sydney) zorganizowano koncert laureatów, jurorów oraz gości konkursu „PolMusicA” 2024. Wystąpili m.in. Hank Zhao, laureat drugiej nagrody w grupie A konkursu „PolMusicA” 2024 i Franciszek Zawadzki, pianista z Polski.
Drugi koncert laureatów i gości konkursu „PolMusicA” 2024 odbył się 13 października, w The Rex Theatre w Charlton. W wydarzeniu promującym polską muzykę wśród australijskich odbiorców wzięli udział Stanisław Deja, Olivia Kowalik oraz laureatka pierwszej nagrody w grupie B, Thea Lukito. W programie pojawiły się utwory Krzysztofa Pendereckiego, Fryderyka Chopina, Karola Szymanowskiego i Ignacego F. Dobrzyńskiego.
Ostatnim wydarzeniem z serii koncertów towarzyszących konkursowei „PolMusicA” będzie występ laureatów podczas jubileuszowego 20. Festiwalu Polskiego na Federation Square w Melbourne, który odbędzie się 10 listopada o godzinie 11.00 w sali The Edge. Miłośników polskiej muzyki, którzy wcześniej nie mieli możliwości posłuchania gry uczestników konkursu, serdecznie zapraszamy na ten największy polonijny festiwal, który każdego roku przyciąga do centrum Melbourne rzesze mieszkańców Wiktorii, jak i turystów odwiedzających to miasto.
Odwiedź stronę internetową i fanpejdż Festiwalu Polskiego.
Krótka historia konkursu
Ewa Leokadia Malewicz [z domu Krupa, primo voto Grot-Kwaśniewska, ps. Ewa Laren] (1922–1993) – polska sopranistka, absolwentka Konserwatorium Muzycznego w Warszawie, do Australii przybyła z Niemiec w 1950 roku. Osiadła w Melbourne. Swoim śpiewem wspierała powstańców warszawskich występując na antenie radia „Błyskawica”, a także aliantów i polskich żołnierzy przebywających w Niemczech. Na antypodach współpracowała z radiem australijskim oraz występowała w melbourneńskich kabaretach „Wesoła Kookaburra” i „Perskie Oko”. Nazywana była „słowikiem z St. Kildy”.
W testamencie artystka część swojego majątku zapisała m.in. na akcję „Help Poland Live”, która w chwili jej śmierci była już zakończona. Korespondencja kancelarii prawniczej z Radą Naczelną Polskich Organizacji w Australii doprowadziła do przekazania funduszy na działalność tej nadrzędnej organizacji polonijnej. Ostatecznie Rada podjęła decyzję o założeniu Fundacji im. Ewy Leokadii Malewicz jako jednej z form działalności kulturalnej, wspierającej m.in. inicjatywy muzyczne i literackie. Komunikat w tej sprawie Rada Naczelna zamieściła na łamach „Tygodnika Polskiego” (nr 20 z 2000 roku).
Sugestia Jerzego Grota-Kwaśniewskiego, wieloletniego redaktora „Tygodnika Polskiego”, aby była to muzyka – domena artystki – zaważyła na podjęciu ostatecznej decyzji. W 2003 roku RNPA jako powiernik Funduszu utworzyła Konkurs Muzyczyczny im. Ewy Malewicz (ang. Ewa Malewicz Music Competition) dla muzycznie utalentowanej młodzieży polskiej i australijskiej polskiego pochodzenia.
W latach 2004–2015 organizatorem konkursu, koordynowanym przez Mariannę Łacek, był Polski Związek Kulturalny w Nowej Południowej Walii. Patronat nad nim objęła Wanda Wiłkomirska, skrzypaczka i wykładowczyni muzyki w sydnejskim konserwatorium. Na przestrzeni lat w jury zasiadali: Włodzimierz Kamirski, dyrygent Opery Australijskiej, pianista Maciej Pawela, Wojciech Kornel – pianista, dyrektor muzyczny II Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego w Canberze (V edycja EMMC), Robert Sęk oraz Joanna Kubiak-Sęk – skrzypkowie, członkowie Australijskiej Orkiestry Baletu i Opery (VI edycja EMMC). Konkurs odbywał się w Klubie Polskim w Ashfield w Sydney (2004–2012) i – po przerwie – w Konsulacie Generalnym RP w Sydney (2015).
Członkowie jury poszczególnych edycji konkursu wymienieni są na stronie https://www.polmusica.com.au/jury.
W sześciu edycjach konkursu każdorazowo uczestniczyło około 20 osób. Uczestnicy wykonywali utwory dowolnych kompozytorów, jednak jeden z nich musiał być Polakiem. W Roku Chopinowskim (2010) musieli zagrać przynajmniej jeden utwór Fryderyka Chopina.
Laureatami byli: 2006 – Konrad Olszewski (fortepian); 2008 – Adam T. Dobrzycki (fortepian, I miejsce w grupie młodszej), Eryk Piotrowski (fortepian, I miejsce w grupie starszej), Daniela Leska z d. Jędrzejczak (sopran, II miejsce); 2012 – Olivia Urbaniak (fortepian, I miejsce w grupie średniej); 2015 – I miejsce w grupie średniej ex aequo Olivia Kowalik (skrzypce/fortepian) i Amelia Gnatek (śpiew/fortepian).
O historii powstania i pierwszych latach działalności Konkursu Muzycznego im. Ewy Malewicz – można posłuchać rozmów na antenie Radia SBS: wywiad z Marianną Łacek OAM, wywiad z Adamem Wąsielem i Amelią Gnatek.
Kolejna edycja konkursu, planowana w Brisbane w 2018 roku, nie doszła do skutku.
W 2019 roku Prezydium Rady Naczelnej Polonii Australijskiej przekazało organizację konkursu Towarzystwu Kultury Polskiej w Wiktorii. Zmianie uległa nazwa wydarzenia na Konkurs Polskiej Muzyki w Australii „PolMusicA” (ang. Polish Music Competition in Australia PolMusicA) i regulamin. Dokonując tych zmian wzorowano się na założeniach m.in. konkursu w Berlinie (najsłynniejszego młodzieżowy konkursu muzycznego na świecie), duńskiego Aarhus International Piano Competition i polskiego Konkursu Młodzieżowego organizowanego przez Centrum Edukacji Artystycznej (CEA). Główne zmiany dotyczyły dopuszczenia do udziału w „PolMusicA” również młodzieży australijskiej do lat 17 i zmiany lokalizacji z polonijnej na ogólnoaustralijską (Deakin Edge, Federation Square, Melbourne), co podniosło rangę wydarzenia. Uczestnicy konkursu mogą wykonywać wyłącznie utwory polskich kompozytorów, ze szczególnym uwzględnieniem tych mniej znanych. Dokonane zmiany wpłynęły na szersze zainteresowanie konkursem. Nawiązane zostały cenne kontakty m.in. z Victorian College of the Arts i Melbourne Conservatorium Young Artists Academy. W latach 2019–2024 roku w poszczególnych edycjach „PolMusicA” udział wzięło od 35 do 50 uczestników. W 2020 roku konkurs nie odbył się z powodu pandemii koronawirusa. Spośród zwycięzców „PolMusicA” warto wymienić: Louise Turnbull (2019, skrzypce), Dillon Chan (2021, fortepian), Haoqing Leo Liu (2022, fortepian) i Irene Hu (2023, skrzypce).
Od 2019 roku konkurs składa się z trzech etapów: I – przesłuchań nagrań audiowizualnych przesyłanych przez uczestników, II – półfinałów organizowanych stacjonarnie w Melbourne i Sydney oraz III – finału.
Członkami jury VII edycji konkursu, któremu przewodniczył Stanisław Deja, polski pianista koncertujący m.in. z Krzysztofem Pendereckim byli Adam Piechociński, skrzypek wieloletni koncertmistrz Royal Melbourne Philharmonic Orchestra i Benjamin James, prezes Australijsko-Polskiego Stowarzyszenia „Friends of Chopin”. Od 2022 roku jury przewodniczy prof. Paweł Zawadzki, pianista, wykładowca Akademii Muzycznej we Wrocławiu. W skład jury wchodzą: skrzypek Michał Buczkowski, pianistka Aleksandra Jeleńska, skrzypek i altowiolista Zdzisław Kowalik, skrzypek Adam Piechociński i – na etapie przesłuchań – pianista Mikołaj Kuńczyk.
Jednym z akompaniatorów uczestników grających na instrumentach strunowych jest pianista Konrad Olszewski – laureat I miejsca Konkursu Muzycznego im. Ewy Malewicz w roku 2006, absolwent Konserwatorium Muzycznego w Melbourne.
Nieodłącznym elementem konkursu „PolMusicA” są warsztaty muzyczne – masterclass uczestników z jurorami. W ramach wydarzeń towarzyszących organizowane są koncerty laureatów i Dzień Muzyki Polskiej.
Od 2022 roku konkurs odbywa się pod patronatem polskiego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Odwiedź stronę internetową, FB fanpejdż i kanał na YouTube Konkursu Polskiej Muzyki w Australii „PolMusicA”.
Ewa Malewicz została pochowana na Botanical Springvale Cemetery w Melbourne. Dzięki inicjatywie dr Bogumiły Żongołłowicz, badaczki powojennej historii Polonii australijskiej, udało się uratować od likwidacji grób artystki. W marcu 2019 roku Rada Naczelna została jego wieczystym opiekunem. W kilka miesięcy później nagrobek odnowiono.
Zdjęcie tytułowe: Laureaci Konkursu Polskiej Muzyki w Australii „PolMusicA” 2024 z prof. Pawłem Zawadzkim, przewodniczącym jury, Ireną Juszczyk, konsul RP i Małgorzatą Kwiatkowską, wiceprezes RNPA. Opera Sydnejska, Sydney, 5 października 2024.
Zdjęcia załączone do relacji, jeśli nie podano inaczej, pochodzą z archiwum Towarzystwa Kultury Polskich w Wiktorii.