Ruszył nabór uczestników do 12. edycji akcji Narodowego Czytania. Tegoroczną lekturą jest Kordian Juliusza Słowackiego. Finał akcji odbędzie się w sobotę, 7 września 2024. Poniżej prezentujemy list Prezydenta RP Andrzeja Dudy zapraszający do udziału w akcji.
Szanowni Państwo!
Sto dziewięćdziesiąt lat temu ukazał się „Kordian” Juliusza Słowackiego – arcydzieło polskiego romantyzmu, utwór mądry i poruszający, pełen artystycznych walorów i rozważań o najistotniejszych sprawach narodu. To dramat, który zagłębia się w polską duszę i polskość, odkrywając zarazem uniwersalną prawdę o świecie. Poeta nakreślił w nim sugestywną wizję historii, w której dobro walczy ze złem, a prawda z kłamstwem, ale na pierwszym planie umieścił polskiego patriotę – z jego tęsknotą za wolną i suwerenną ojczyzną, wyzwoloną spod rosyjskiego jarzma. Dziś trudno w pełni zrozumieć nastroje Polaków pod zaborami bez znajomości tego utworu. Dlatego właśnie w tym roku chcę Państwa zaprosić do Narodowego Czytania „Kordiana”.
Chciałbym, aby w trakcie tej wspólnej lektury towarzyszyła nam refleksja nad Polską i polskim losem. Ale też nad aktualnością „Kordiana”. Bo dramat Słowackiego opowiada o walce Polaków z caratem, ale przecież można traktować go również jako opowieść o naszej współczesności. O tym, że wolność i niepodległość wymagają bezinteresownego poświęcenia i ciągłej gotowości do czynu. Że odpowiedzialność, konsekwencja i wola działania prowadzą do zwycięstwa, a niezdecydowanie, strach i złudzenia – do klęski.
Ten znakomity utwór, który powstał na emigracji, niedługo po upadku powstania listopadowego, nadal przekonuje, że realizacja naszych polskich spraw z myślą o dobru i rozwoju Rzeczypospolitej dalej musi się opierać na odwadze i determinacji, a krytyczna analiza błędów i zaniechań z przeszłości jest równie ważna, jak inspiracja tym, co w naszej tradycji najpiękniejsze.
Spotkajmy się zatem w sobotę 7 września, by wspólnie przeczytać „Kordiana” i przypomnieć sobie głęboki sens tego dramatu. Wierzę, że jego lektura przyniesie wszystkim Państwu wiele czytelniczej satysfakcji i radości z bycia razem. I że Narodowe Czytanie, jak co roku, znów zjednoczy Polaków na całym świecie wokół klasyki polskiej literatury.
Z wyrazami szacunku i sympatii
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Andrzej Duda
Formularz zgłoszeniowy dostępny jest na stronie Kancelarii Prezydenta RP: https://www.prezydent.pl/aktualnosci/inicjatywy/narodowe-czytanie/2024-kordian/uczestnicy-akcji/form
O tegorocznej lekturze
Juliusz Słowacki napisał Kordiana podczas pobytu w Szwajcarii. Utwór po raz pierwszy ukazał się drukiem w 1834 roku w Paryżu i należy do najważniejszych dokonań literackich poety. Autor ukazał w nim obraz epoki i romantyczną wizję losów pokolenia polskich konspiratorów, punktem wyjścia czyniąc spisek podchorążych, związany z przygotowaniami do zamachu na cara. Główny temat odnosi się jednak wprost do powstania listopadowego, m.in. poprzez analizę przyczyn i skutków klęski wolnościowego zrywu. W kolejnych częściach dramatu przeplatają się motywy realistyczne i fantastyczne, a nastrojowa sceneria podkreśla symboliczny wymiar dzieła, którego kluczowym zagadnieniem jest kwestia narodowowyzwoleńcza. Na przestrzeni lat Kordian doczekał się wielu wydań i był chętnie wystawiany w teatrze. Do dziś pozostaje jednym z najczęściej interpretowanych i dyskutowanych utworów, zajmując poczesne miejsce w kanonie polskiej literatury.
O akcji
Pierwsza edycja akcji Narodowego Czytania została zainicjowana w 2012 roku wspólną lekturą Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. Akcję zorganizował prezydent Bronisław Komorowski, a jej pomysłodawczynią była Agnieszka Celeda, ówczesna dyrektor Biura Kultury i Dziedzictwa w Kancelarii Prezydenta RP, wcześniej m.in. wicedyrektor TVP Kultura.
W 2013 roku w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a w rok później przeczytano Trylogię Henryka Sienkiewicza.
W 2015 roku w warszawskim Ogrodzie Saskim Prezydent RP Andrzej Duda wraz z Małżonką Agatą Kornhauser–Dudą rozpoczęli Narodowe Czytanie Lalki Bolesława Prusa. W 2016 roku czytano Quo vadis Henryka Sienkiewicza, a w 2017 roku lekturą Narodowego Czytania było Wesele Stanisława Wyspiańskiego. Akcja Narodowego Czytania w 2018 roku miała wyjątkowy charakter – w związku z jubileuszem 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości Para Prezydencka zaprosiła do lektury Przedwiośnia Stefana Żeromskiego, a ponadto, przez cały rok, Antologii Niepodległości – specjalnie przygotowanego na tę okazję zbioru powstałych na przestrzeni wieków utworów, zaliczanych do kanonu polskiej literatury patriotycznej.
W 2019 roku lekturą Narodowego Czytania były Nowele polskie – zbiór 8 utworów autorstwa Elizy Orzeszkowej, Marii Konopnickiej, Bolesława Prusa, Brunona Schulza, Władysława Stanisława Reymonta, Stefana Żeromskiego, Henryka Sienkiewicza i Henryka Rzewuskiego. Nowele zostały wybrane przez Parę Prezydencką z ponad stu propozycji tytułów przesłanych do Kancelarii Prezydenta RP.
Lekturą Narodowego Czytania 2020 była Balladyna Juliusza Słowackiego, rok później Moralność pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej, a w 2022 roku – w Roku Romantyzmu Polskiego – odbyło się Narodowe Czytanie Ballad i romansów Adama Mickiewicza.
W 2023 roku w tysiącach miejsc w całej Polsce i na świecie odbyło się Narodowe Czytanie Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej.
Źródło: FB Narodowe Czytanie, https://www.prezydent.pl/aktualnosci/inicjatywy/narodowe-czytanie/2024-kordian
Zdjęcie tytułowe: baner promujący wydarzenie