Arnold Zable został laureatem tegorocznej Nagrody im. Henryka Sławika, wyróżnienia przyznawanego przez Australijskie Stowarzyszenie Żydów Polskich i Ich Potomków (eng. Australian Society of Polish Jews and Their Descendants, ASPJ).
Uroczystość odbyła się 15 grudnia w Beth Weizmann Jewish Community Centre w Caulfield. Osoby zainteresowane mogły uczestniczyć w wydarzeniu również online, gdyż uroczystość była transmitowana na platformie Zoom.
Nagranie z uroczystości obejrzysz TUTAJ
W 2021 roku Nagrodę im. Henryka Sławika otrzymał Arnold Zable, działacz praw człowieka, australijski pisarz polskiego pochodzenia.
Arnold Zable urodził się w Wellington w Nowej Zelandii w rodzinie polskich Żydów, którzy wyemigrowali z Białegostoku w latach 30. XX wieku. Arnold Zable jest autorem kilku opowiadań i powieści, w których poruszył problematykę migrantów, tematy pamięci historycznej, uchodźców i diaspory żydowskiej. Jego pierwsza książka „Jewels and Ashes” jest zapisem historii jego rodziców, którzy wyemigrowali z Polski oraz jego podróży do kraju przodków w 1986 roku.
Sylwetkę Laureta Nagrody przedstawił Bernard Korbman OAM. Pan Korbman podkreślił, że Arnold Zable ucieleśnia wszystko to, co jest najlepsze w człowieku i jest doskonałym przykładem człowieka, który działania na rzecz sprawiedliwości i ochrony praw człowieka. Wspomniał o jego zasługach na rzecz przeciwdziałania uprzedzeniom na tle religijnym i stworzeniu m.in. grup dla imigrantów i grup działających przeciwko islamofobii.
Nagrodę im. Henryka Sławika wręczył Laureatowi Prezes ASPJ, Ezra May.
W słowach skierowanych do gości zebranych na sali i przed monitorami komputerów, Arnold Zable wspomniał o miejscach i podróżach, które ukszałtowały go jako człowieka oraz pozwoliły mu poznać jego korzenie. Białystok, Gródek, Bielsk to tylko kilka miejsc, do których zabrali młodego Arnolda jego rodzice. Odkrycie magicznych krajobrazów, jak nazwał je sam, pozwoliło mu odkryć nieznane wcześniej miejsca na świecie, które w przeszłości były bliskie jego rodzinie.
Wspomniał o swoich podróżach do Polski. Podkreślił, że decyzja o podróży do Polski w 1986 roku była najlepszą decyzją, jaką mógł podjąć. Podróż ta pozwoliła Mu odnaleźć rodzinne korzenie i nawiązać kontakt z przodkami.
Arnold Zable zadedykował nagrodę wszystkim wyjątkowym ludziom, których dane było mu spotkać w życiu.
Pan Zabel opowiedział także o osobach ważnych w jego życiu, które ukierowały jego postrzeganie człowieczeństwa: Olga Tokarczuk i Marek Edelman.
Olga Tokarczuk, polska pisarka, laureatka Nagrody Nobla z dziedziny literatury (2018). W książce „Księgi Jakubowe” Tokarczuk w niepowtarzalny sposób połączyła przestawianie historii i jej meandrów, które decydowały o losach narodów z refleksją nad tym, jak kiedyś wspólnie żyli obok siebie wyznawcy chrześcijaństwa, judaizmu i islamu.
Marek Edelman, kardiolog, jeden z dowódców powstania w warszawskim getcie, który całe życie poświęcił działaniom na rzecz antyrasizmu, budowania drogi Polski do demokracji oraz budowania społeczeństwa, które nikogo nie wyklucza. W książce „I była miłość w getcie”, którą pomagała mu napisać Paula Sawicka, Endelman zawarł definicję człowieczeństwa – człowiek nie istnieje bez miłości, bo to ona go tworzy i dzięki niej może budować relacje z innymi ludźmi.
Bo nienawiść dużo łatwiej wzbudzić, niż skłonić do miłości. Nienawiść jest łatwa. Miłość wymaga wysiłku i poświęcenia.
Marek Edelman „I była miłość w getcie”
W dalszej części uroczystości, Ezra May, Prezes ASPJ, wręczył Life Membership dwóm zasłużonym działaczom, Bernardowi Korbmanowi OAM i Izydorowi Marmurowi OAM, którzy swoimi działaniami przyczynili się do założenia organizacji, prężnego jej działania na przestrzni lat oraz, co najważniejsze, aktywnie budowali dialog między żydowskimi i polskimi organizacjami w Australii i na świecie.
Bernard Korbman OAM wyjaśnił, że poczucie humoru (o którym wspomniał w zapowiedzi Prezes May) pomogło mu przetrwać trudne chwile w życiu i poradzić sobie z traumami.
Pan Korbman opowiedział o początkach organizacji, które zrodziły się m.in. z potrzeby rozpoczęcia szczerej dyskusji o holokauście i z potrzeby obalenia stereotypów, które przez lata funkcjonowały w świadomości naszych społeczności. Przywołał dwa przykłady ze swojego życia, które pokazały mu, że potrzeba rozpoczęcia dialogu i edukacji międzykulturowej jest bardzo potrzebna.
Izydor (Izi) Marmur OAM podkreślił, że powołanie organizacji działającej na rzecz budowania dialogu polsko-żydowskiego oraz pielęgnującej pamięć o historii polskich Żydów było potrzebne. Inicjatywa ta spotkała się z aprobatą ze strony polskiej społeczności w Wiktorii. Wspomniał, że owocna współpraca nie byłaby możliwa bez zaangażowania takich osób jak śp. Andrzej Korab (Prezes Klubu Polskiego w Albion), śp. Marian Pawlik OAM (Prezes Federacji Polskich organizacji w Wiktorii), George Łuk-Kozika (były Konsul Honorowy w Melbourne), Krzysztof Łańcucki (były Prezes Federacji Polskich Organizacji w Wiktorii oraz Rady Naczelnej Polonii Australijskiej) i Natalie Suleyman (posłanki w rządzie wiktoriańskim).
Swoją wypowiedź zakończył słowami: „Pomimo tego, że droga była trudna, warto było podjąć ten wysiłek”.
Podczas uroczystości wyróżniono jeszcze jedną osobę – Stephanie Gogos, Marketing and Communications Officer z firmy Polaron Language and European Services. Stephanie Gogos, która wspiera ASPJ m.in. w obszarze organizacji webinariów na Zoomie oraz marketingu, otrzymała Certificate of apprenticeship.
O NAGRODZIE IM. HENRYKA SŁAWIKA
Nagroda im. Henryka Sławika jest dedykowana pamięci wielkiego polskiego dyplomaty, polityka i organizacji humanitarnej. Henryk Sławik w latach 1940-1944 uratował kilka tysięcy Żydów, a następnie został zamordowany przez hitlerowców w obozie koncentracyjnym Mauthausen w Austrii.
Nagroda im. Henryka Sławika jest przyznawana osobie lub organizacji, która przyczynia się do lepszego zrozumienia wyjątkowego i dynamicznego wkładu polskiej społeczności żydowskiej we wszechogarniającą polską kulturę i etos.
W 2018 roku Nagrodę im. Henryka Sławika otrzymali Marian Pawlik OAM i Federacja Polskich Organizacji w Wiktorii.
Justyna Tarnowska
Zdjęcie z miniatury: Arnold Zable odbiera Nagrodę z rąk Prezesa ASPJ, Ezra May (fot. Andrew Rajcher)